महाभारत 12.45 (श्लोक 1)

महाभारत

←शान्ति पर्व→

←अध्याय 45→

[mh-12-45] • 20 श्लोकाः

जनमेजय उवाच। प्राप्य राज्यं महातेजा धर्मराजो युधिष्ठिरः। यद् अन्यद् अकरोद् विप्र तन् मे वक्तुम् इहार्हसि।

janamejaya uvāca. prāpya rājyaṃ mahātejā dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ. yad anyad akarod vipra tan me vaktum ihārhasi.

भगवान् वा हृषीकेशस् त्रैलोक्यस्य परो गुरुः। ऋषे यद् अकरोद् वीरस् तच् च व्याख्यातुम् अर्हसि।

bhagavān vā hṛṣīkeśas trailokyasya paro guruḥ. ṛṣe yad akarod vīras tac ca vyākhyātum arhasi.

वैशंपायन उवाच। शृणु राजेन्द्र तत्त्वेन कीर्त्यमानं मयानघ। वासुदेवं पुरस्कृत्य यद् अकुर्वत पाण्डवाः।

vaiśaṃpāyana uvāca. śṛṇu rājendra tattvena kīrtyamānaṃ mayānagha. vāsudevaṃ puraskṛtya yad akurvata pāṇḍavāḥ.

प्राप्य राज्यं महातेजा धर्मराजो युधिष्ठिरः। चातुर्वर्ण्यं यथायोगं स्वे स्वे धर्मे न्यवेशयत्। वर्णान् संस्थापयाम् आस नयेन विनयेन च।

prāpya rājyaṃ mahātejā dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ. cāturvarṇyaṃ yathāyogaṃ sve sve dharme nyaveśayat. varṇān saṃsthāpayām āsa nayena vinayena ca.

ब्राह्मणानां सहस्रं च स्नातकानां महात्मनाम्। सहस्रनिष्कम् एकैकं वाचयाम् आस पाण्डवः।

brāhmaṇānāṃ sahasraṃ ca snātakānāṃ mahātmanām. sahasraniṣkam ekaikaṃ vācayām āsa pāṇḍavaḥ.

तथानुजीविनो भृत्यान् संश्रितान् अतिथीन् अपि। कामैः संतर्पयाम् आस कृपणांस् तर्ककान् अपि।

tathānujīvino bhṛtyān saṃśritān atithīn api. kāmaiḥ saṃtarpayām āsa kṛpaṇāṃs tarkakān api.

पुरोहिताय धौम्याय प्रादाद् अयुतशः स गाः। धनं सुवर्णं रजतं वासांसि विविधानि च।

purohitāya dhaumyāya prādād ayutaśaḥ sa gāḥ. dhanaṃ suvarṇaṃ rajataṃ vāsāṃsi vividhāni ca.

कृपाय च महाराज गुरुवृत्तिम् अवर्तत। विदुराय च धर्मात्मा पूजां चक्रे यतव्रतः।

kṛpāya ca mahārāja guruvṛttim avartata. vidurāya ca dharmātmā pūjāṃ cakre yatavrataḥ.

भक्षान्नपानैर् विविधैर् वासोभिः शयनासनैः। सर्वान् संतोषयाम् आस संश्रितान् ददतां वरः।

bhakṣānnapānair vividhair vāsobhiḥ śayanāsanaiḥ. sarvān saṃtoṣayām āsa saṃśritān dadatāṃ varaḥ.

लब्धप्रशमनं कृत्वा स राजा राजसत्तम। युयुत्सोर् धार्तराष्ट्रस्य पूजां चक्रे महायशाः।

labdhapraśamanaṃ kṛtvā sa rājā rājasattama. yuyutsor dhārtarāṣṭrasya pūjāṃ cakre mahāyaśāḥ.

धृतराष्ट्राय तद् राज्यं गान्धार्यै विदुराय च। निवेद्य स्वस्थवद् राजन्न् आस्ते राजा युधिष्ठिरः।

dhṛtarāṣṭrāya tad rājyaṃ gāndhāryai vidurāya ca. nivedya svasthavad rājann āste rājā yudhiṣṭhiraḥ.

तथा सर्वं स नगरं प्रसाद्य जनमेजय। वासुदेवं महात्मानम् अभ्यगच्छत् कृताञ्जलिः।

tathā sarvaṃ sa nagaraṃ prasādya janamejaya. vāsudevaṃ mahātmānam abhyagacchat kṛtāñjaliḥ.

ततो महति पर्यङ्के मणिकाञ्चनभूषिते। ददर्श कृष्णम् आसीनं नीलं मेराव् इवाम्बुदम्।

tato mahati paryaṅke maṇikāñcanabhūṣite. dadarśa kṛṣṇam āsīnaṃ nīlaṃ merāv ivāmbudam.

जाज्वल्यमानं वपुषा दिव्याभरणभूषितम्। पीतकौशेयसंवीतं हेम्नीवोपहितं मणिम्।

jājvalyamānaṃ vapuṣā divyābharaṇabhūṣitam. pītakauśeyasaṃvītaṃ hemnīvopahitaṃ maṇim.

कौस्तुभेन उरःस्थेन मणिनाभिविराजितम्। उद्यतेवोदयं शैलं सूर्येणाप्तकिरीटिनम्। नौपम्यं विद्यते यस्य त्रिषु लोकेषु किं चन।

kaustubhena uraḥsthena maṇinābhivirājitam. udyatevodayaṃ śailaṃ sūryeṇāptakirīṭinam. naupamyaṃ vidyate yasya triṣu lokeṣu kiṃ cana.

सो ऽभिगम्य महात्मानं विष्णुं पुरुषविग्रहम्। उवाच मधुराभाषः स्मितपूर्वम् इदं तदा।

so 'bhigamya mahātmānaṃ viṣṇuṃ puruṣavigraham. uvāca madhurābhāṣaḥ smitapūrvam idaṃ tadā.

सुखेन ते निशा कच्चिद् व्युष्टा बुद्धिमतां वर। कच्चिज् ज्ञानानि सर्वाणि प्रसन्नानि तवाच्युत।

sukhena te niśā kaccid vyuṣṭā buddhimatāṃ vara. kaccij jñānāni sarvāṇi prasannāni tavācyuta.

तव ह्य् आश्रित्य तां देवीं बुद्धिं बुद्धिमतां वर। वयं राज्यम् अनुप्राप्ताः पृथिवी च वशे स्थिता।

tava hy āśritya tāṃ devīṃ buddhiṃ buddhimatāṃ vara. vayaṃ rājyam anuprāptāḥ pṛthivī ca vaśe sthitā.

भवत्प्रसादाद् भगवंस् त्रिलोकगतिविक्रम। जयः प्राप्तो यशश् चाग्र्यं न च धर्माच् च्युता वयम्।

bhavatprasādād bhagavaṃs trilokagativikrama. jayaḥ prāpto yaśaś cāgryaṃ na ca dharmāc cyutā vayam.

तं तथा भाषमाणं तु धर्मराजं युधिष्ठिरम्। नोवाच भगवान् किं चिद् ध्यानम् एवान्वपद्यत।

taṃ tathā bhāṣamāṇaṃ tu dharmarājaṃ yudhiṣṭhiram. novāca bhagavān kiṃ cid dhyānam evānvapadyata.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...