महाभारत 12.4 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←शान्ति पर्व→

←अध्याय 4→

[mh-12-4] • 21 श्लोकाः

नारद उवाच। कर्णस् तु समवाप्यैतद् अस्त्रं भार्गवनन्दनात्। दुर्योधनेन सहितो मुमुदे भरतर्षभ।

nārada uvāca. karṇas tu samavāpyaitad astraṃ bhārgavanandanāt. duryodhanena sahito mumude bharatarṣabha.

ततः कदा चिद् राजानः समाजग्मुः स्वयंवरे। कलिङ्गविषये राजन् राज्ञश् चित्राङ्गदस्य च।

tataḥ kadā cid rājānaḥ samājagmuḥ svayaṃvare. kaliṅgaviṣaye rājan rājñaś citrāṅgadasya ca.

श्रीमद्राजपुरं नाम नगरं तत्र भारत। राजानः शतशस् तत्र कन्यार्थं समुपागमन्।

śrīmadrājapuraṃ nāma nagaraṃ tatra bhārata. rājānaḥ śataśas tatra kanyārthaṃ samupāgaman.

श्रुत्वा दुर्योधनस् तत्र समेतान् सर्वपार्थिवान्। रथेन काञ्चनाङ्गेन कर्णेन सहितो ययौ।

śrutvā duryodhanas tatra sametān sarvapārthivān. rathena kāñcanāṅgena karṇena sahito yayau.

ततः स्वयंवरे तस्मिन् संप्रवृत्ते महोत्सवे। समापेतुर् नृपतयः कन्यार्थे नृपसत्तम।

tataḥ svayaṃvare tasmin saṃpravṛtte mahotsave. samāpetur nṛpatayaḥ kanyārthe nṛpasattama.

शिशुपालो जरासंधो भीष्मको वक्र एव च। कपोतरोमा नीलश् च रुक्मी च दृढविक्रमः।

śiśupālo jarāsaṃdho bhīṣmako vakra eva ca. kapotaromā nīlaś ca rukmī ca dṛḍhavikramaḥ.

सृगालश् च महाराज स्त्रीराज्याधिपतिश् च यः। अशोकः शतधन्वा च भोजो वीरश् च नामतः।

sṛgālaś ca mahārāja strīrājyādhipatiś ca yaḥ. aśokaḥ śatadhanvā ca bhojo vīraś ca nāmataḥ.

एते चान्ये च बहवो दक्षिणां दिशम् आश्रिताः। म्लेच्छाचार्याश् च राजानः प्राच्योदीच्याश् च भारत।

ete cānye ca bahavo dakṣiṇāṃ diśam āśritāḥ. mlecchācāryāś ca rājānaḥ prācyodīcyāś ca bhārata.

काञ्चनाङ्गदिनः सर्वे बद्धजाम्बूनदस्रजः। सर्वे भास्वरदेहाश् च व्याघ्रा इव मदोत्कटाः।

kāñcanāṅgadinaḥ sarve baddhajāmbūnadasrajaḥ. sarve bhāsvaradehāś ca vyāghrā iva madotkaṭāḥ.

ततः समुपविष्टेषु तेषु राजसु भारत। विवेश रङ्गं सा कन्या धात्रीवर्षधरान्विता।

tataḥ samupaviṣṭeṣu teṣu rājasu bhārata. viveśa raṅgaṃ sā kanyā dhātrīvarṣadharānvitā.

ततः संश्राव्यमाणेषु राज्ञां नामसु भारत। अत्यक्रामद् धार्तराष्ट्रं सा कन्या वरवर्णिनी।

tataḥ saṃśrāvyamāṇeṣu rājñāṃ nāmasu bhārata. atyakrāmad dhārtarāṣṭraṃ sā kanyā varavarṇinī.

दुर्योधनस् तु कौरव्यो नामर्षयत लङ्घनम्। प्रत्यषेधच् च तां कन्याम् असत्कृत्य नराधिपान्।

duryodhanas tu kauravyo nāmarṣayata laṅghanam. pratyaṣedhac ca tāṃ kanyām asatkṛtya narādhipān.

स वीर्यमदमत्तत्वाद् भीष्मद्रोणाव् उपाश्रितः। रथम् आरोप्य तां कन्याम् आजुहाव नराधिपान्।

sa vīryamadamattatvād bhīṣmadroṇāv upāśritaḥ. ratham āropya tāṃ kanyām ājuhāva narādhipān.

तम् अन्वयाद् रथी खड्गी भद्धगोधाङ्गुलित्रवान्। कर्णः शस्त्रभृतां श्रेष्ठः पृष्ठतः पुरुषर्षभ।

tam anvayād rathī khaḍgī bhaddhagodhāṅgulitravān. karṇaḥ śastrabhṛtāṃ śreṣṭhaḥ pṛṣṭhataḥ puruṣarṣabha.

ततो विमर्दः सुमहान् राज्ञाम् आसीद् युधिष्ठिर। संनह्यतां तनुत्राणि रथान् योजयताम् अपि।

tato vimardaḥ sumahān rājñām āsīd yudhiṣṭhira. saṃnahyatāṃ tanutrāṇi rathān yojayatām api.

ते ऽभ्यधावन्त संक्रुद्धाः कर्णदुर्योधनाव् उभौ। शरवर्षाणि मुञ्चन्तो मेघाः पर्वतयोर् इव।

te 'bhyadhāvanta saṃkruddhāḥ karṇaduryodhanāv ubhau. śaravarṣāṇi muñcanto meghāḥ parvatayor iva.

कर्णस् तेषाम् आपतताम् एकैकेन क्षुरेण ह। धनूंषि सशरावापान्य् अपातयत भूतले।

karṇas teṣām āpatatām ekaikena kṣureṇa ha. dhanūṃṣi saśarāvāpāny apātayata bhūtale.

ततो विधनुषः कांश् चित् कांश् चिद् उद्यतकार्मुकान्। कांश् चिद् उद्वहतो बाणान् रथशक्तिगदास् तथा।

tato vidhanuṣaḥ kāṃś cit kāṃś cid udyatakārmukān. kāṃś cid udvahato bāṇān rathaśaktigadās tathā.

लाघवाद् आकुलीकृत्य कर्णः प्रहरतां वरः। हतसूतांश् च भूयिष्ठान् अवजिग्ये नराधिपान्।

lāghavād ākulīkṛtya karṇaḥ praharatāṃ varaḥ. hatasūtāṃś ca bhūyiṣṭhān avajigye narādhipān.

ते स्वयं त्वरयन्तो ऽश्वान् याहि याहीति वादिनः। व्यपेयुस् ते रणं हित्वा राजानो भग्नमानसाः।

te svayaṃ tvarayanto 'śvān yāhi yāhīti vādinaḥ. vyapeyus te raṇaṃ hitvā rājāno bhagnamānasāḥ.

दुर्योधनस् तु कर्णेन पाल्यमानो ऽभ्ययात् तदा। हृष्टः कन्याम् उपादाय नगरं नागसाह्वयम्।

duryodhanas tu karṇena pālyamāno 'bhyayāt tadā. hṛṣṭaḥ kanyām upādāya nagaraṃ nāgasāhvayam.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...