महाभारत 12.2 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←शान्ति पर्व→

←अध्याय 2→

[mh-12-2] • 29 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। स एवम् उक्तस् तु मुनिर् नारदो वदतां वरः। कथयाम् आस तत् सर्वं यथा शप्तः स सूतजः।

vaiśaṃpāyana uvāca. sa evam uktas tu munir nārado vadatāṃ varaḥ. kathayām āsa tat sarvaṃ yathā śaptaḥ sa sūtajaḥ.

एवम् एतन् महाबाहो यथा वदसि भारत। न कर्णार्जुनयोः किं चिद् अविषह्यं भवेद् रणे।

evam etan mahābāho yathā vadasi bhārata. na karṇārjunayoḥ kiṃ cid aviṣahyaṃ bhaved raṇe.

गुह्यम् एतत् तु देवानां कथयिष्यामि ते नृप। तन् निबोध महाराज यथा वृत्तम् इदं पुरा।

guhyam etat tu devānāṃ kathayiṣyāmi te nṛpa. tan nibodha mahārāja yathā vṛttam idaṃ purā.

क्षत्रं स्वर्गं कथं गच्छेच् छस्त्रपूतम् इति प्रभो। संघर्षजननस् तस्मात् कन्यागर्भो विनिर्मितः।

kṣatraṃ svargaṃ kathaṃ gacchec chastrapūtam iti prabho. saṃgharṣajananas tasmāt kanyāgarbho vinirmitaḥ.

स बालस् तेजसा युक्तः सूतपुत्रत्वम् आगतः। चकाराङ्गिरसां श्रेष्ठे धनुर्वेदं गुरौ तव।

sa bālas tejasā yuktaḥ sūtaputratvam āgataḥ. cakārāṅgirasāṃ śreṣṭhe dhanurvedaṃ gurau tava.

स बलं भीमसेनस्य फल्गुनस्य च लाघवम्। बुद्धिं च तव राजेन्द्र यमयोर् विनयं तथा।

sa balaṃ bhīmasenasya phalgunasya ca lāghavam. buddhiṃ ca tava rājendra yamayor vinayaṃ tathā.

सख्यं च वासुदेवेन बाल्ये गाण्डिवधन्वनः। प्रजानाम् अनुरागं च चिन्तयानो व्यदह्यत।

sakhyaṃ ca vāsudevena bālye gāṇḍivadhanvanaḥ. prajānām anurāgaṃ ca cintayāno vyadahyata.

स सख्यम् अगमद् बाल्ये राज्ञा दुर्योधनेन वै। युष्माभिर् नित्यसंद्विष्टो दैवाच् चापि स्वभावतः।

sa sakhyam agamad bālye rājñā duryodhanena vai. yuṣmābhir nityasaṃdviṣṭo daivāc cāpi svabhāvataḥ.

विद्याधिकम् अथालक्ष्य धनुर्वेदे धनंजयम्। द्रोणं रहस्य् उपागम्य कर्णो वचनम् अब्रवीत्।

vidyādhikam athālakṣya dhanurvede dhanaṃjayam. droṇaṃ rahasy upāgamya karṇo vacanam abravīt.

ब्रह्मास्त्रं वेत्तुम् इच्छामि सरहस्यनिवर्तनम्। अहो चित्रं महच् चित्रं विपरीतम् इदं जगत्। येनापत्रपते साधुर् असाधुस् तेन तुष्यति। अर्जुनेन समो युद्धे भवेयम् इति मे मतिः।

brahmāstraṃ vettum icchāmi sarahasyanivartanam. aho citraṃ mahac citraṃ viparītam idaṃ jagat. yenāpatrapate sādhur asādhus tena tuṣyati. arjunena samo yuddhe bhaveyam iti me matiḥ.

समः पुत्रेषु च स्नेहः शिष्येषु च तव ध्रुवम्। त्वत्प्रसादान् न मां ब्रूयुर् अकृतास्त्रं विचक्षणाः।

samaḥ putreṣu ca snehaḥ śiṣyeṣu ca tava dhruvam. tvatprasādān na māṃ brūyur akṛtāstraṃ vicakṣaṇāḥ.

द्रोणस् तथोक्तः कर्णेन सापेक्षः फल्गुनं प्रति। दौरात्म्यं चापि कर्णस्य विदित्वा तम् उवाच ह।

droṇas tathoktaḥ karṇena sāpekṣaḥ phalgunaṃ prati. daurātmyaṃ cāpi karṇasya viditvā tam uvāca ha.

ब्रह्मास्त्रं ब्राह्मणो विद्याद् यथावच् चरितव्रतः। क्षत्रियो वा तपस्वी यो नान्यो विद्यात् कथं चन।

brahmāstraṃ brāhmaṇo vidyād yathāvac caritavrataḥ. kṣatriyo vā tapasvī yo nānyo vidyāt kathaṃ cana.

इत्य् उक्तो ऽङ्गिरसां श्रेष्ठम् आमन्त्र्य प्रतिपूज्य च। जगाम सहसा रामं महेन्द्रं पर्वतं प्रति।

ity ukto 'ṅgirasāṃ śreṣṭham āmantrya pratipūjya ca. jagāma sahasā rāmaṃ mahendraṃ parvataṃ prati.

स तु रामम् उपागम्य शिरसाभिप्रणम्य च। ब्राह्मणो भार्गवो ऽस्मीति गौरवेणाभ्यगच्छत।

sa tu rāmam upāgamya śirasābhipraṇamya ca. brāhmaṇo bhārgavo 'smīti gauraveṇābhyagacchata.

रामस् तं प्रतिजग्राह पृष्ट्वा गोत्रादि सर्वशः। उष्यतां स्वागतं चेति प्रीतिमांश् चाभवद् भृशम्।

rāmas taṃ pratijagrāha pṛṣṭvā gotrādi sarvaśaḥ. uṣyatāṃ svāgataṃ ceti prītimāṃś cābhavad bhṛśam.

तत्र कर्णस्य वसतो महेन्द्रे पर्वतोत्तमे। गन्धर्वै राक्षसैर् यक्षैर् देवैश् चासीत् समागमः।

tatra karṇasya vasato mahendre parvatottame. gandharvai rākṣasair yakṣair devaiś cāsīt samāgamaḥ.

स तत्रेष्व् अस्त्रम् अकरोद् भृगुश्रेष्ठाद् यथाविधि। प्रियश् चाभवद् अत्यर्थं देवगन्धर्वरक्षसाम्।

sa tatreṣv astram akarod bhṛguśreṣṭhād yathāvidhi. priyaś cābhavad atyarthaṃ devagandharvarakṣasām.

स कदा चित् समुद्रान्ते विचरन्न् आश्रमान्तिके। एकः खड्गधनुष्पाणिः परिचक्राम सूतजः।

sa kadā cit samudrānte vicarann āśramāntike. ekaḥ khaḍgadhanuṣpāṇiḥ paricakrāma sūtajaḥ.

सो ऽग्निहोत्रप्रसक्तस्य कस्य चिद् ब्रह्मवादिनः। जघानाज्ञानतः पार्थ होमधेनुं यदृच्छया।

so 'gnihotraprasaktasya kasya cid brahmavādinaḥ. jaghānājñānataḥ pārtha homadhenuṃ yadṛcchayā.

तद् अज्ञानकृतं मत्वा ब्राह्मणाय न्यवेदयत्। कर्णः प्रसादयंश् चैनम् इदम् इत्य् अब्रवीद् वचः।

tad ajñānakṛtaṃ matvā brāhmaṇāya nyavedayat. karṇaḥ prasādayaṃś cainam idam ity abravīd vacaḥ.

अबुद्धिपूर्वं भगवन् धेनुर् एषा हता तव। मया तत्र प्रसादं मे कुरुष्वेति पुनः पुनः।

abuddhipūrvaṃ bhagavan dhenur eṣā hatā tava. mayā tatra prasādaṃ me kuruṣveti punaḥ punaḥ.

तं स विप्रो ऽब्रवीत् क्रुद्धो वाचा निर्भर्त्सयन्न् इव। दुराचार वधार्हस् त्वं फलं प्राप्नुहि दुर्मते।

taṃ sa vipro 'bravīt kruddho vācā nirbhartsayann iva. durācāra vadhārhas tvaṃ phalaṃ prāpnuhi durmate.

येन विस्पर्धसे नित्यं यदर्थं घटसे ऽनिशम्। युध्यतस् तेन ते पाप भूमिश् चक्रं ग्रसिष्यति।

yena vispardhase nityaṃ yadarthaṃ ghaṭase 'niśam. yudhyatas tena te pāpa bhūmiś cakraṃ grasiṣyati.

ततश् चक्रे महीग्रस्ते मूर्धानं ते विचेतसः। पातयिष्यति विक्रम्य शत्रुर् गच्छ नराधम।

tataś cakre mahīgraste mūrdhānaṃ te vicetasaḥ. pātayiṣyati vikramya śatrur gaccha narādhama.

यथेयं गौर् हता मूढ प्रमत्तेन त्वया मम। प्रमत्तस्यैवम् एवान्यः शिरस् ते पातयिष्यति।

yatheyaṃ gaur hatā mūḍha pramattena tvayā mama. pramattasyaivam evānyaḥ śiras te pātayiṣyati.

ततः प्रसादयाम् आस पुनस् तं द्विजसत्तमम्। गोभिर् धनैश् च रत्नैश् च स चैनं पुनर् अब्रवीत्।

tataḥ prasādayām āsa punas taṃ dvijasattamam. gobhir dhanaiś ca ratnaiś ca sa cainaṃ punar abravīt.

नेदं मद्व्याहृतं कुर्यात् सर्वलोको ऽपि वै मृषा। गच्छ वा तिष्ठ वा यद् वा कार्यं ते तत् समाचर।

nedaṃ madvyāhṛtaṃ kuryāt sarvaloko 'pi vai mṛṣā. gaccha vā tiṣṭha vā yad vā kāryaṃ te tat samācara.

इत्य् उक्तो ब्राह्मणेनाथ कर्णो दैन्याद् अधोमुखः। रामम् अभ्यागमद् भीतस् तद् एव मनसा स्मरन्।

ity ukto brāhmaṇenātha karṇo dainyād adhomukhaḥ. rāmam abhyāgamad bhītas tad eva manasā smaran.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...