महाभारत 12.144 (श्लोक 1)

महाभारत

←शान्ति पर्व→

←अध्याय 144→

[mh-12-144] • 12 श्लोकाः

भीष्म उवाच। ततो गते शाकुनिके कपोती प्राह दुःखिता। संस्मृत्य भर्तारम् अथो रुदती शोकमूर्छिता।

bhīṣma uvāca. tato gate śākunike kapotī prāha duḥkhitā. saṃsmṛtya bhartāram atho rudatī śokamūrchitā.

नाहं ते विप्रियं कान्त कदा चिद् अपि संस्मरे। सर्वा वै विधवा नारी बहुपुत्रापि खेचर। शोच्या भवति बन्धूनां पतिहीना मनस्विनी।

nāhaṃ te vipriyaṃ kānta kadā cid api saṃsmare. sarvā vai vidhavā nārī bahuputrāpi khecara. śocyā bhavati bandhūnāṃ patihīnā manasvinī.

लालिताहं त्वया नित्यं बहुमानाच् च सान्त्विता। वचनैर् मधुरैः स्निग्धैर् असकृत् सुमनोहरैः।

lālitāhaṃ tvayā nityaṃ bahumānāc ca sāntvitā. vacanair madhuraiḥ snigdhair asakṛt sumanoharaiḥ.

कन्दरेषु च शैलानां नदीनां निर्झरेषु च। द्रुमाग्रेषु च रम्येषु रमिताहं त्वया प्रिय।

kandareṣu ca śailānāṃ nadīnāṃ nirjhareṣu ca. drumāgreṣu ca ramyeṣu ramitāhaṃ tvayā priya.

आकाशगमने चैव सुखिताहं त्वया सुखम्। विहृतास्मि त्वया कान्त तन् मे नाद्यास्ति किं चन।

ākāśagamane caiva sukhitāhaṃ tvayā sukham. vihṛtāsmi tvayā kānta tan me nādyāsti kiṃ cana.

मितं ददाति हि पिता मितं माता मितं सुतः। अमितस्य तु दातारं भर्तारं का न पूजयेत्।

mitaṃ dadāti hi pitā mitaṃ mātā mitaṃ sutaḥ. amitasya tu dātāraṃ bhartāraṃ kā na pūjayet.

नास्ति भर्तृसमो नाथो न च भर्तृसमं सुखम्। विसृज्य धनसर्वस्वं भर्ता वै शरणं स्त्रियाः।

nāsti bhartṛsamo nātho na ca bhartṛsamaṃ sukham. visṛjya dhanasarvasvaṃ bhartā vai śaraṇaṃ striyāḥ.

न कार्यम् इह मे नाथ जीवितेन त्वया विना। पतिहीनापि का नारी सती जीवितुम् उत्सहेत्।

na kāryam iha me nātha jīvitena tvayā vinā. patihīnāpi kā nārī satī jīvitum utsahet.

एवं विलप्य बहुधा करुणं सा सुदुःखिता। पतिव्रता संप्रदीप्तं प्रविवेश हुताशनम्।

evaṃ vilapya bahudhā karuṇaṃ sā suduḥkhitā. pativratā saṃpradīptaṃ praviveśa hutāśanam.

ततश् चित्राम्बरधरं भर्तारं सान्वपश्यत। विमानस्थं सुकृतिभिः पूज्यमानं महात्मभिः।

tataś citrāmbaradharaṃ bhartāraṃ sānvapaśyata. vimānasthaṃ sukṛtibhiḥ pūjyamānaṃ mahātmabhiḥ.

चित्रमाल्याम्बरधरं सर्वाभरणभूषितम्। विमानशतकोटीभिर् आवृतं पुण्यकीर्तिभिः। कपोतो ऽपि च तां दृष्ट्वा कपोतीं च सुरूपिणीम्। हर्षेण महता युक्तः परिष्वज्येदम् अब्रवीत्। अहो माम् अनुगच्छन्त्या कृतं साधु शुभं त्वया। क्षणमात्रेण दुःखेन सुखं तेन समार्जितम्। तिस्रः कोट्यर्धकोटी च यानि लोमानि मानवे। तावत् कालं वसेत् स्वर्गे भर्तारं यानुगच्छति। व्यालग्राही यथा व्यालं बिलाद् उद्धरते बलात्। तद्वद् भर्तारम् उद्धृत्य तेनैव सह मोदते।

citramālyāmbaradharaṃ sarvābharaṇabhūṣitam. vimānaśatakoṭībhir āvṛtaṃ puṇyakīrtibhiḥ. kapoto 'pi ca tāṃ dṛṣṭvā kapotīṃ ca surūpiṇīm. harṣeṇa mahatā yuktaḥ pariṣvajyedam abravīt. aho mām anugacchantyā kṛtaṃ sādhu śubhaṃ tvayā. kṣaṇamātreṇa duḥkhena sukhaṃ tena samārjitam. tisraḥ koṭyardhakoṭī ca yāni lomāni mānave. tāvat kālaṃ vaset svarge bhartāraṃ yānugacchati. vyālagrāhī yathā vyālaṃ bilād uddharate balāt. tadvad bhartāram uddhṛtya tenaiva saha modate.

ततः स्वर्गगतः पक्षी भार्यया सह संगतः। कर्मणा पूजितस् तेन रेमे तत्र स भार्यया।

tataḥ svargagataḥ pakṣī bhāryayā saha saṃgataḥ. karmaṇā pūjitas tena reme tatra sa bhāryayā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents