महाभारत 11.21 (श्लोक 1)

महाभारत

←स्त्री पर्व→

←अध्याय 21→

[mh-11-21] • 14 श्लोकाः

गान्धार्य् उवाच। एष वैकर्तनः शेते महेष्वासो महारथः। ज्वलितानलवत् संख्ये संशान्तः पार्थतेजसा।

gāndhāry uvāca. eṣa vaikartanaḥ śete maheṣvāso mahārathaḥ. jvalitānalavat saṃkhye saṃśāntaḥ pārthatejasā.

पश्य वैकर्तनं कर्णं निहत्यातिरथान् बहून्। शोणितौघपरीताङ्गं शयानं पतितं भुवि।

paśya vaikartanaṃ karṇaṃ nihatyātirathān bahūn. śoṇitaughaparītāṅgaṃ śayānaṃ patitaṃ bhuvi.

अमर्षी दीर्घरोषश् च महेष्वासो महारथः। रणे विनिहतः शेते शूरो गाण्डीवधन्वना।

amarṣī dīrgharoṣaś ca maheṣvāso mahārathaḥ. raṇe vinihataḥ śete śūro gāṇḍīvadhanvanā.

यं स्म पाण्डवसंत्रासान् मम पुत्रा महारथाः। प्रायुध्यन्त पुरस्कृत्य मातङ्गा इव यूथपम्।

yaṃ sma pāṇḍavasaṃtrāsān mama putrā mahārathāḥ. prāyudhyanta puraskṛtya mātaṅgā iva yūthapam.

शार्दूलम् इव सिंहेन समरे सव्यसाचिना। मातङ्गम् इव मत्तेन मातङ्गेन निपातितम्।

śārdūlam iva siṃhena samare savyasācinā. mātaṅgam iva mattena mātaṅgena nipātitam.

समेताः पुरुषव्याघ्र निहतं शूरम् आहवे। प्रकीर्णमूर्धजाः पत्न्यो रुदत्यः पर्युपासते।

sametāḥ puruṣavyāghra nihataṃ śūram āhave. prakīrṇamūrdhajāḥ patnyo rudatyaḥ paryupāsate.

उद्विग्नः सततं यस्माद् धर्मराजो युधिष्ठिरः। त्रयोदश समा निद्रां चिन्तयन्न् नाध्यगच्छत।

udvignaḥ satataṃ yasmād dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ. trayodaśa samā nidrāṃ cintayann nādhyagacchata.

अनाधृष्यः परैर् युद्धे शत्रुभिर् मघवान् इव। युगान्ताग्निर् इवार्चिष्मान् हिमवान् इव च स्थिरः।

anādhṛṣyaḥ parair yuddhe śatrubhir maghavān iva. yugāntāgnir ivārciṣmān himavān iva ca sthiraḥ.

स भूत्वा शरणं वीरो धार्तराष्ट्रस्य माधव। भूमौ विनिहतः शेते वातरुग्ण इव द्रुमः।

sa bhūtvā śaraṇaṃ vīro dhārtarāṣṭrasya mādhava. bhūmau vinihataḥ śete vātarugṇa iva drumaḥ.

पश्य कर्णस्य पत्नीं त्वं वृषसेनस्य मातरम्। लालप्यमानाः करुणं रुदतीं पतितां भुवि।

paśya karṇasya patnīṃ tvaṃ vṛṣasenasya mātaram. lālapyamānāḥ karuṇaṃ rudatīṃ patitāṃ bhuvi.

आचार्यशापो ऽनुगतो ध्रुवं त्वां; यद् अग्रसच् चक्रम् इयं धरा ते। ततः शरेणापहृतं शिरस् ते; धनंजयेनाहवे शत्रुमध्ये।

ācāryaśāpo 'nugato dhruvaṃ tvāṃ; yad agrasac cakram iyaṃ dharā te. tataḥ śareṇāpahṛtaṃ śiras te; dhanaṃjayenāhave śatrumadhye.

अहो धिग् एषा पतिता विसंज्ञा; समीक्ष्य जाम्बूनदबद्धनिष्कम्। कर्णं महाबाहुम् अदीनसत्त्वं; सुषेणमाता रुदती भृशार्ता।

aho dhig eṣā patitā visaṃjñā; samīkṣya jāmbūnadabaddhaniṣkam. karṇaṃ mahābāhum adīnasattvaṃ; suṣeṇamātā rudatī bhṛśārtā.

अल्पावशेषो हि कृतो महात्मा; शरीरभक्षैः परिभक्षयद्भिः। द्रष्टुं न संप्रीतिकरः शशीव; कृष्णश्य पक्षस्य चतुर्दशाहे।

alpāvaśeṣo hi kṛto mahātmā; śarīrabhakṣaiḥ paribhakṣayadbhiḥ. draṣṭuṃ na saṃprītikaraḥ śaśīva; kṛṣṇaśya pakṣasya caturdaśāhe.

सावर्तमाना पतिता पृथिव्याम्; उत्थाय दीना पुनर् एव चैषा। कर्णस्य वक्त्रं परिजिघ्रमाणा; रोरूयते पुत्रवधाभितप्ता।

sāvartamānā patitā pṛthivyām; utthāya dīnā punar eva caiṣā. karṇasya vaktraṃ parijighramāṇā; rorūyate putravadhābhitaptā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...