महाभारत 1.40 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

आदि पर्व→

←अध्याय 40→

[mh-1-40] • 11 श्लोकाः

सूत उवाच। तं तथा मन्त्रिणो दृष्ट्वा भोगेन परिवेष्टितम्। विवर्णवदनाः सर्वे रुरुदुर् भृशदुःखिताः।

sūta uvāca. taṃ tathā mantriṇo dṛṣṭvā bhogena pariveṣṭitam. vivarṇavadanāḥ sarve rurudur bhṛśaduḥkhitāḥ.

तं तु नादं ततः श्रुत्वा मन्त्रिणस् ते प्रदुद्रुवुः। अपश्यंश् चैव ते यान्तम् आकाशे नागम् अद्भुतम्।

taṃ tu nādaṃ tataḥ śrutvā mantriṇas te pradudruvuḥ. apaśyaṃś caiva te yāntam ākāśe nāgam adbhutam.

सीमन्तम् इव कुर्वाणं नभसः पद्मवर्चसम्। तक्षकं पन्नगश्रेष्ठं भृशं शोकपरायणाः।

sīmantam iva kurvāṇaṃ nabhasaḥ padmavarcasam. takṣakaṃ pannagaśreṣṭhaṃ bhṛśaṃ śokaparāyaṇāḥ.

ततस् तु ते तद् गृहम् अग्निना वृतं; प्रदीप्यमानं विषजेन भोगिनः। भयात् परित्यज्य दिशः प्रपेदिरे; पपात तच् चाशनिताडितं यथा।

tatas tu te tad gṛham agninā vṛtaṃ; pradīpyamānaṃ viṣajena bhoginaḥ. bhayāt parityajya diśaḥ prapedire; papāta tac cāśanitāḍitaṃ yathā.

ततो नृपे तक्षकतेजसा हते; प्रयुज्य सर्वाः परलोकसत्क्रियाः। शुचिर् द्विजो राजपुरोहितस् तदा; तथैव ते तस्य नृपस्य मन्त्रिणः।

tato nṛpe takṣakatejasā hate; prayujya sarvāḥ paralokasatkriyāḥ. śucir dvijo rājapurohitas tadā; tathaiva te tasya nṛpasya mantriṇaḥ.

नृपं शिशुं तस्य सुतं प्रचक्रिरे; समेत्य सर्वे पुरवासिनो जनाः। नृपं यम् आहुस् तम् अमित्रघातिनं; कुरुप्रवीरं जनमेजयं जनाः।

nṛpaṃ śiśuṃ tasya sutaṃ pracakrire; sametya sarve puravāsino janāḥ. nṛpaṃ yam āhus tam amitraghātinaṃ; kurupravīraṃ janamejayaṃ janāḥ.

स बाल एवार्यमतिर् नृपोत्तमः; सहैव तैर् मन्त्रिपुरोहितैस् तदा। शशास राज्यं कुरुपुंगवाग्रजो; यथास्य वीरः प्रपितामहस् तथा।

sa bāla evāryamatir nṛpottamaḥ; sahaiva tair mantripurohitais tadā. śaśāsa rājyaṃ kurupuṃgavāgrajo; yathāsya vīraḥ prapitāmahas tathā.

ततस् तु राजानम् अमित्रतापनं; समीक्ष्य ते तस्य नृपस्य मन्त्रिणः। सुवर्णवर्माणम् उपेत्य काशिपं; वपुष्टमार्थं वरयां प्रचक्रमुः।

tatas tu rājānam amitratāpanaṃ; samīkṣya te tasya nṛpasya mantriṇaḥ. suvarṇavarmāṇam upetya kāśipaṃ; vapuṣṭamārthaṃ varayāṃ pracakramuḥ.

ततः स राजा प्रददौ वपुष्टमां; कुरुप्रवीराय परीक्ष्य धर्मतः। स चापि तां प्राप्य मुदा युतो ऽभवन्; न चान्यनारीषु मनो दधे क्व चित्।

tataḥ sa rājā pradadau vapuṣṭamāṃ; kurupravīrāya parīkṣya dharmataḥ. sa cāpi tāṃ prāpya mudā yuto 'bhavan; na cānyanārīṣu mano dadhe kva cit.

सरःसु फुल्लेषु वनेषु चैव ह; प्रसन्नचेता विजहार वीर्यवान्। तथा स राजन्यवरो विजह्रिवान्; यथोर्वशीं प्राप्य पुरा पुरूरवाः।

saraḥsu phulleṣu vaneṣu caiva ha; prasannacetā vijahāra vīryavān. tathā sa rājanyavaro vijahrivān; yathorvaśīṃ prāpya purā purūravāḥ.

वपुष्टमा चापि वरं पतिं तदा; प्रतीतरूपं समवाप्य भूमिपम्। भावेन रामा रमयां बभूव वै; विहारकालेष्व् अवरोधसुन्दरी।

vapuṣṭamā cāpi varaṃ patiṃ tadā; pratītarūpaṃ samavāpya bhūmipam. bhāvena rāmā ramayāṃ babhūva vai; vihārakāleṣv avarodhasundarī.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...