महाभारत 12.347 (श्लोक 1)

महाभारत

←शान्ति पर्व→

←अध्याय 347→

[mh-12-347] • 16 श्लोकाः

भीष्म उवाच। अथ काले बहुतिथे पूर्णे प्राप्तो भुजंगमः। दत्ताभ्यनुज्ञः स्वं वेश्म कृतकर्मा विवस्वतः।

bhīṣma uvāca. atha kāle bahutithe pūrṇe prāpto bhujaṃgamaḥ. dattābhyanujñaḥ svaṃ veśma kṛtakarmā vivasvataḥ.

तं भार्या समभिक्रामत् पादशौचादिभिर् गुणैः। उपपन्नां च तां साध्वीं पन्नगः पर्यपृच्छत।

taṃ bhāryā samabhikrāmat pādaśaucādibhir guṇaiḥ. upapannāṃ ca tāṃ sādhvīṃ pannagaḥ paryapṛcchata.

अपि त्वम् असि कल्याणि देवतातिथिपूजने। पूर्वम् उक्तेन विधिना युक्ता युक्तेन मत्समम्।

api tvam asi kalyāṇi devatātithipūjane. pūrvam uktena vidhinā yuktā yuktena matsamam.

न खल्व् अस्य् अकृतार्थेन स्त्रीबुद्ध्या मार्दवीकृता। मद्वियोगेन सुश्रोणि वियुक्ता धर्मसेतुना।

na khalv asy akṛtārthena strībuddhyā mārdavīkṛtā. madviyogena suśroṇi viyuktā dharmasetunā.

नागभार्योवाच। शिष्याणां गुरुशुश्रूषा विप्राणां वेदपारणम्। भृत्यानां स्वामिवचनं राज्ञां लोकानुपालनम्।

nāgabhāryovāca. śiṣyāṇāṃ guruśuśrūṣā viprāṇāṃ vedapāraṇam. bhṛtyānāṃ svāmivacanaṃ rājñāṃ lokānupālanam.

सर्वभूतपरित्राणं क्षत्रधर्म इहोच्यते। वैश्यानां यज्ञसंवृत्तिर् आतिथेयसमन्विता।

sarvabhūtaparitrāṇaṃ kṣatradharma ihocyate. vaiśyānāṃ yajñasaṃvṛttir ātitheyasamanvitā.

विप्रक्षत्रियवैश्यानां शुश्रूषा शूद्रकर्म तत्। गृहस्थधर्मो नागेन्द्र सर्वभूतहितैषिता।

viprakṣatriyavaiśyānāṃ śuśrūṣā śūdrakarma tat. gṛhasthadharmo nāgendra sarvabhūtahitaiṣitā.

नियताहारता नित्यं व्रतचर्या यथाक्रमम्। धर्मो हि धर्मसंबन्धाद् इन्द्रियाणां विशेषणम्।

niyatāhāratā nityaṃ vratacaryā yathākramam. dharmo hi dharmasaṃbandhād indriyāṇāṃ viśeṣaṇam.

अहं कस्य कुतो वाहं कः को मे ह भवेद् इति। प्रयोजनमतिर् नित्यम् एवं मोक्षाश्रमी भवेत्।

ahaṃ kasya kuto vāhaṃ kaḥ ko me ha bhaved iti. prayojanamatir nityam evaṃ mokṣāśramī bhavet.

पतिव्रतात्वं भार्यायाः परमो धर्म उच्यते। तवोपदेशान् नागेन्द्र तच् च तत्त्वेन वेद्मि वै।

pativratātvaṃ bhāryāyāḥ paramo dharma ucyate. tavopadeśān nāgendra tac ca tattvena vedmi vai.

साहं धर्मं विजानन्ती धर्मनित्ये त्वयि स्थिते। सत्पथं कथम् उत्सृज्य यास्यामि विषमे पथि।

sāhaṃ dharmaṃ vijānantī dharmanitye tvayi sthite. satpathaṃ katham utsṛjya yāsyāmi viṣame pathi.

देवतानां महाभाग धर्मचर्या न हीयते। अतिथीनां च सत्कारे नित्ययुक्तास्म्य् अतन्द्रिता।

devatānāṃ mahābhāga dharmacaryā na hīyate. atithīnāṃ ca satkāre nityayuktāsmy atandritā.

सप्ताष्टदिवसास् त्व् अद्य विप्रस्येहागतस्य वै। स च कार्यं न मे ख्याति दर्शनं तव काङ्क्षति।

saptāṣṭadivasās tv adya viprasyehāgatasya vai. sa ca kāryaṃ na me khyāti darśanaṃ tava kāṅkṣati.

गोमत्यास् त्व् एष पुलिने त्वद्दर्शनसमुत्सुकः। आसीनो ऽऽवर्तयन् ब्रह्म ब्राह्मणः संशितव्रतः। तपोध्यानपरो नित्यं सत्यसंधो जितेन्द्रियः।

gomatyās tv eṣa puline tvaddarśanasamutsukaḥ. āsīno ''vartayan brahma brāhmaṇaḥ saṃśitavrataḥ. tapodhyānaparo nityaṃ satyasaṃdho jitendriyaḥ.

अहं त्व् अनेन नागेन्द्र सामपूर्वं समाहिता। प्रस्थाप्यो मत्सकाशं स संप्राप्तो भुजगोत्तमः।

ahaṃ tv anena nāgendra sāmapūrvaṃ samāhitā. prasthāpyo matsakāśaṃ sa saṃprāpto bhujagottamaḥ.

एतच् छ्रुत्वा महाप्राज्ञ तत्र गन्तुं त्वम् अर्हसि। दातुम् अर्हसि वा तस्य दर्शनं दर्शनश्रवः।

etac chrutvā mahāprājña tatra gantuṃ tvam arhasi. dātum arhasi vā tasya darśanaṃ darśanaśravaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...